Phong cách thi đấu Mikhail Tal

Mộ của Tal, ghi ngày mất "1992 27 VI" (27 tháng 6 năm 1992)

Tal rất yêu thích được thi đấu. Tal cho rằng "Cờ vua, đầu tiên, là nghệ thuật". Ông nổi tiếng khi chơi rất nhiều trận đấu cờ chớp với những kỳ thủ đẳng cấp thấp chỉ vì sở thích được thi đấu của mình.

Được biết đến là "Phù thủy đến từ Riga" (The Magician from Riga), Tal là nguyên mẫu của một kỳ thủ có lối chơi tấn công mạnh mẽ. Cách tiếp cận trận đấu của ông khá thực dụng. Ông được coi là một trong những truyền nhân của cựu Vô địch Thế giới Emanuel Lasker. Ông thường thí quân để tạo thế chủ động, tạo ra những mối đe dọa mà đối thủ buộc phải chống trả. Với nhưng đòn thí quân này, Tal tạo ra những thế trận rất phức tạp mà rất nhiều đại kiện tướng không thể hóa giải nổi, mặc dù sau này, với những phân tích sâu, các chuyên gia có chỉ ra nhưng thiếu sót của một số đòn thí quân của Tal.

Qua các giai đoạn của ván cờ, người ta nhận thấy khá rõ phong cách độc đáo của Tal: rất sáng tạo ở phần khai cuộc, rất phức tạp ở trung cuộc dựa trên nhiều nước đi bất ngờ với hiệu quả tâm lý cao. Nhân tố chính của những thắng lợi của Tal là những đợt tấn công vào Vua đối phương bằng những đòn phối hợp vừa đẹp, vừa tài tình với một trình độ nghệ thuật điêu luyện. Phần cờ tàn, Tal chơi cũng khá hay, nhất là cờ tàn phức tạp và đông quân. Thí quân không hề tiếc rẻ để giành thắng lợi là nét đặc sắc trong cách chơi của Tal. Người ta tính ra rằng số quân mà ông thí trên bàn cờ trong 4 năm bằng số quân được thí của một Đại kiện tướng trong suốt cuộc đời chơi cờ.[6]

6 trận đấu đầu tiên trong trận tranh chức Vô địch Thế giới với Botvinnik là điển hình cho phong cách chơi của Tal: Tal thí mã mà thu lại rất ít lợi thế nhưng chiếm ưu thế dần dần khi Botvinnik thất bại trong việc tìm nước đi đáp trả đúng đắn.

Mặc dù phong cách chơi này bị cựu Vô địch Thế giới Vasily Smyslov coi là "mánh lới" (tricks), Tal đã đánh bại một cách thuyết phục mọi Đại kiện tướng nổi bật thời bấy giờ với lối chơi mạnh mẽ. Viktor KorchnoiPaul Keres là hai trong số rất ít kỳ thủ có tỉ số đối đầu hơn Tal. Cách thi đấu của Tal còn được cải thiện vào những năm sau này khi điềm tĩnh hơn và chú trọng vào lối chơi chiến lược. Với rất nhiều người yêu cờ, đỉnh cao của phong cách Tal là vào khoảng thời gian từ 1971 đến 1979, khi mà Tal kết hợp sự chắc chắn trong mỗi ván cờ với trí tưởng tượng của tuổi trẻ.[16]

Trong các kỳ thủ hàng đầu hiện tại, kỳ thủ Tây Ban Nha gốc Latvia Alexei Shirov chịu ảnh hưởng lớn bởi phong cách Tal. Shirov từng học với Tal khi còn trẻ. Rất nhiều kiện tướng Latvia như Alexander ShabalovAlvis Vitolins cũng thi đấu với nguồn cảm hứng tương tự, tạo nên trường phái cờ Latvia.[17]

Tal cống hiến ít cho lý thuyết khai cuộc, mặc dù có sự hiểu biết sâu rộng về phần lớn các hệ thống khai cuộc như Phòng thủ SicilianKhai cuộc Ruy Lopez. Với cách sử dụng Phòng thủ Benoni một cách mạnh mẽ và hiệu quả, đặc biệt là trong những năm đầu sự nghiệp của mình, Tal đã khiến mọi người phải đánh giá, nhận định lại về khai cuộc này vào thời điểm đó, mặc dù khai cuộc này rất ít được sử dụng trong các trận đấu đỉnh cao hiện nay.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Mikhail Tal http://www.chess.com/news/garry-kasparov-talks-abo... http://www.chessbase.com/columns/column.asp?pid=13... http://www.chesscafe.com/text/review379.pdf http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=10276... http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=10325... http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=10441... http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=11070... http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=11284... http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=11288... http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=11393...